Εικόνα από Jing Wei
Η ομάδα του Σπιτόδενδρου σας παρουσιάζει μια σειρά από δραστηριότητες τις οποίες μπορείτε να υλοποιήσετε πολύ εύκολα στο σπίτι σας για να απασχολήσετε τα παιδιά τις ημέρες που μένουν στο σπίτι, διατηρώντας παράλληλα την επαφή τους με την εκπαιδευτική διαδικασία. Πρόκειται για απλές δράσεις, προσαρμοσμένες και κατάλληλα σχεδιασμένες για παιδιά ηλικίας 2,5 ετών και πάνω. Κάποιες από τις δραστηριότητες που αναγράφονται παρακάτω συνδέονται με το εκπαιδευτικό πρόγραμμα του σχολείου μας, ή αφορούν την τρέχουσα περίοδο κατά την οποία δημοσιεύθηκε το παρόν κείμενο (Μάρτιος 2020). Ωστόσο, με μικρές παραλλαγές, όλες οι δράσεις μπορούν να προσαρμοστούν στις ανάγκες της κάθε οικογένειας και να γίνουν η αφορμή γονείς και παιδιά να περάσουν μαζί ποιοτικό χρόνο.
1η δραστηριότητα: Παίζουμε θέατρο με τα τρία λυκάκια
Θα χρειαστείτε: Το παραμύθι «Τα τρία μικρά λυκάκια» του Ευγένιου Τριβιζά
Τα Τρία Μικρά Λυκάκια είναι ένα αγαπημένο παραμύθι των παιδιών. Αν έχετε το βιβλίο διαβάστε το μαζί με το παιδί σας, αν δεν το έχετε μπορείτε να το παρακολουθήσετε μαζί στον σύνδεσμο που ακολουθεί στο τέλος της παραγράφου. Μετά την αφήγηση του παραμυθιού συζητήστε για τους ήρωες που συναντούν τα Τρια Μικρά Λυκάκια και για τα υλικά που παίρνουν από τον καθένα. Στη συνέχεια μπορείτε να δραματοποιήσετε το παραμύθι, παίζοντας θέατρο με τα παιδιά σας. Χρησιμοποιήστε τα δωμάτια του σπιτιού σας για να χτίσετε τα σπιτάκια. Μπορείτε να αξιοποιήσετε για παράδειγμα τα μαξιλάρια του καναπέ, ένα τραπέζι «ντύνοντας» το με μια κουβέρτα, να δημιουργήσετε μια σκηνή με καρέκλες και ένα σεντόνι, να χρησιμοποιήσετε τις γλάστρες της βεράντας ή του κήπου και ό,τι άλλο μπορεί να σκεφτείτε και να φανταστείτε.
Το παραμύθι σε μορφή βίντεο: https://www.youtube.com/watch?v=e_Lxz8GqNSM&fbclid=IwAR3T5V96bVxBK9VrB5ePK-QPhNw_l37M9XJ3PKr73PeOUZdbMrQGeCvc488
2η δραστηριότητα: Μεγάλες και Μικρές Κάμπιες
Θα χρειαστείτε: φύλλα Α4 ή παλιές εφημερίδες-περιοδικά, μαρκαδόρους ή τέμπερες, ψαλίδι, κόλλα στικ
Γράφουμε σε ένα αρχείο word κάθετα τους αριθμούς 1-10 με ευκρινή γραμματοσειρά και το εκτυπώνουμε. Εναλλακτικά γράφουμε ευκρινώς σε ένα χαρτί τους αριθμούς 1-10 κάθετα.
Αν επιθυμούμε να αξιοποιήσουμε την τεχνική του κολλάζ κόβουμε στρογγυλά χαρτάκια από εφημερίδες ή περιοδικά για να σχηματίσουμε στη συνέχεια της δραστηριότητας πολλές κάμπιες. Θα χρειαστείτε για την ακρίβεια 65 κυκλάκια. 10 θα γίνουν το κεφάλι της κάθε κάμπιας και τα υπόλοιπα το σώμα της. Προσέχουμε ώστε να είναι σχετικά μικρά για να χωρέσουν όλα στο φύλλο όπου έχουμε γράψει τους αριθμούς. Εναλλακτικά μπορείτε απλά να ζωγραφίσετε το σώμα της κάμπιας δίπλα από τον αντίστοιχο αριθμό όπως το περιγράφουμε στη συνέχεια.
Δίπλα από κάθε αριθμό κολλάμε ή ζωγραφίζουμε το πρόσωπο της κάθε κάμπιας. Στη συνέχεια τα παιδιά καλούνται να συμπληρώσουν με κυκλάκια το μέγεθος της κάμπιας ανάλογα με τον αριθμό που έχει δίπλα της. Στον αριθμό 1 θα βάλουμε ένα κυκλάκι πίσω από το κεφάλι της κάμπιας, στον αριθμό 2 δύο κυκλάκια για να σχηματίσουμε το σώμα της κ.ο.κ. Για να συμπληρώσουμε το σώμα αξιοποιούμε όπως είπαμε είτε την τεχνική κολλάζ είτε τη ζωγραφική με μαρκαδόρους ή τέμπερες.
3η δραστηριότητα: Φτιάχνουμε διαδρομές
Θα χρειαστείτε: Ένα ταψί, άμμο ή αλεύρι, φύλλα Α4, μαρκαδόρους και πλάστη ή δίσκο
Σε χαρτιά Α4 σχεδιάζουμε με τα παιδιά μερικές διαδρομές ζιγκ ζαγκ, τελικό σίγμα, κάθετες, οριζόντιες, διακεκομμένες και καμπύλες γραμμές ή ό,τι άλλο φανταστείτε. Γεμίζουμε ένα ορθογώνιο μικρό ταψί ή δοχείο με άμμο ή αλεύρι. Τοποθετούμε τις κάρτες- διαδρομές που σχεδιάσαμε τη μία πάνω στην άλλη σε μία στοίβα. Τα παιδιά καλούνται να ανοίγουν κάθε φορά μια κάρτα και να σχεδιάζουν με τα δάχτυλα πάνω στο υλικό που τοποθετήσαμε μέσα στο ταψί τη διαδρομή που δείχνει η κάθε κάρτα. Στη συνέχεια με ένα πλάστη ή ένα δίσκο ισιώνουμε πάλι το υλικό μας για να προχωρήσουμε και να σχεδιάσουμε έπειτα τη διαδρομή που απεικονίζει η επόμενη καρτέλα.
4η δραστηριότητα: Βρίσκω τα χαμένα αντικείμενα
Θα χρειαστείτε: λαδόκολλα ή φύλλα Α4, χαρτοταινία, μολύβι μαύρος μαρκαδόρος
Απλώνουμε τη λαδόκολλα, αν υπάρχει στο σπίτι αλλιώς χαρτιά Α4, στο πάτωμα και στερεώνουμε καλά τις άκρες τους με χαρτοταινία. Στη συνέχεια συγκεντρώνουμε διάφορα αντικείμενα και βοηθάμε το παιδί μας με μολύβι να σχεδιάσει το περίγραμμα τους πάνω στη λαδόκολλα ή στα φύλλα Α4. Στη συνέχεια με μαύρο χοντρό μαρκαδόρο πατάμε το περίγραμμα των αντικειμένων για να φαίνεται καθαρά. Έπειτα, καλούμε τα παιδιά να βρουν και να τοποθετήσουν το κάθε αντικείμενο στη φόρμα που του αντιστοιχεί.
5η δραστηριότητα: Γνωριμία με τα γεωμετρικά σχήματα (τρίγωνο, τετράγωνο, ορθογώνιο, κύκλος)
Θα χρειαστείτε: χαρτοταινία
Σχηματίζουμε στο πάτωμα με χαρτοταινία τα παραπάνω γεωμετρικά σχήματα (για τον κύκλο μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αν δε μπορέσουμε να τον σχεδιάσουμε είτε ένα στεφάνι είτε ένα σχοινί ακόμη και το λάστιχο της βεράντας μας). Έπειτα με τα παιδιά συζητάμε τα χαρακτηριστικά του κάθε σχήματος. Στη συνέχεια τα παιδιά καλούνται να βρουν αντικείμενα από όλο το σπίτι και να τα αντιστοιχίσουν στα σχήματα που ταιριάζουν. Σε περίπτωση λάθους, αποφύγετε να δώσετε έτοιμη τη λύση και συζητήστε με τα παιδιά σας τα χαρακτηριστικά του αντικειμένου. Καθοδηγείστε τα, έτσι ώστε από μόνα τους να αντιληφθούν τις ομοιότητες των αντικειμένων με τα σχήματα που έχετε σχεδιάσει.
6η δραστηριότητα: Το μυστικό κουτί.
Θα χρειαστείτε: παλιό κουτί από παπούτσια, ψαλίδι- κοπίδι, μαρκαδόρος
Σ’ ένα κουτί από παπούτσια σχεδιάστε δύο κύκλους, έναν στην αριστερή και έναν στην δεξιά μικρή πλευρά του. Στη συνέχεια με ένα κοπίδι κόψε τους κύκλους, σε τέτοιο μέγεθος ώστε να χωράει μέσα το χέρι σας. Είστε έτοιμοι να ξεκινήσετε το παιχνίδι! Ανοίγοντας το καπάκι τοποθετήστε ένα αντικείμενο μέσα χωρίς να το δει κανείς. Πείτε τα παιδιά σας να κλείσουν τα μάτια τους. Έπειτα, καλέστε τα να βρουν το αντικείμενο χρησιμοποιώντας μόνο την αφή τους. Μπορείτε να βάψετε το κουτί έτσι ώστε να είναι πιο όμορφο.
7η δραστηριότητα: Κατασκευή χελιδονιού
Θα χρειαστείτε: χαρτί Α4, μαρκαδόρους, Ένα ξυλάκι (γλωσσοπίεστρο ή από σουβλάκι κόβοντας τη μύτη του) ή καλαμάκι και προαιρετικά χρωματιστές κορδέλες, βαμβάκι και κόλλα
Οι γονείς σχεδιάζουν σε ένα χαρτί ένα χελιδόνι. Αν υπάρχει δυσκολία μπορούμε από το διαδίκτυο να εκτυπώσουμε ένα ή να το σχεδιάσουμε χρησιμοποιώντας έτοιμα πατρόν. Στη συνέχεια τα παιδιά καλούνται να το βάψουνε παρατηρώντας εικόνες από χελιδόνια στο διαδίκτυο. Συζητάμε τα χρώματα που θα χρησιμοποιήσουμε. Για το άσπρο μπορεί να χρησιμοποιηθεί βαμβάκι το οποίο κολλάμε με κόλλα στικ. Τέλος κολλάμε το χελιδόνι σε ένα ξυλάκι ή καλαμάκι χρησιμοποιώντας μία κολλητική ταινία και κολλάμε επιπλέον μερικές χρωματιστές κορδέλες για διακόσμηση. Τα παιδιά, τα παλιά τα χρόνια, κρατώντας αυτό το ομοίωμα από το χελιδόνι λέγανε τα κάλαντα του Μάρτη «Τα χελιδονίσματα».
Βρείτε τα Χελιδονίσματα στον παρακάτω σύνδεσμο:
https://www.youtube.com/watch?v=gEKvMRBiAfE
8η δραστηριότητα: Το έθιμο του Μάρτη
Διαβάζουμε και συζητάμε με τα παιδιά για το έθιμο του Μάρτη. Μπορούμε επίσης να πάρουμε τηλέφωνο τον παππού, τη γιαγιά ή κάποιον συγγενή και να μας πει πώς γιόρταζαν παλιότερα το έθιμο. Συζητάμε με τα παιδιά για τις διαφορές της Άνοιξης με τις άλλες εποχές του χρόνου. Συμφωνούμε πως στο τέλος του μήνα θα κρεμάσουμε τον Μάρτη σε ένα κλαδί για να έρθει να τον πάρει το χελιδόνι ώστε να χτίσει τη φωλιά του.
9η δραστηριότητα: Μουσικό Παραμύθι «Ο Πέτρος και ο λύκος»
Αφηγηθείτε το παραμύθι μέσα από το βιβλίο (αν υπάρχει στη βιβλιοθήκη σας) ή εναλλακτικά ακούστε το με το παιδί σας πατώντας το σύνδεσμο που ακολουθεί στο τέλος της παραγράφου. Συζητείστε με τα παιδιά για τους ήρωες του παραμυθιού, τα χαρακτηριστικά τους, τα γεγονότα που συνέβησαν στην ιστορία κτλ. Έπειτα η οικογένεια μοιράζει ρόλους στα μέλη της και πραγματοποιείται η δραματοποίηση της ιστορίας (ίσως ένας από τους γονείς πρέπει να έχει και το ρόλο του αφηγητή).
Βρείτε το παραμύθι στον ακόλουθο σύνδεσμο:
Επέκταση της δράσης αυτής:
Χρησιμοποιώντας το βίντεο δίνουμε έμφαση στα μουσικά όργανα που χρησιμοποιούνται για τον κάθε ήρωα. Τα ακούμε και τα εντοπίζουμε μέσα σε μια συμφωνική ορχήστρα ή τα ακούμε μέσα σε σύνολα αλλά και σόλο. Βρείτε τραγούδια στο διαδίκτυο και προσπαθήστε ακούγοντάς τα να διακρίνετε μαζί με τα παιδιά τα διαφορετικά μουσικά όργανα. Σχολιάζουμε τα χαρακτηριστικά και τον ήχο του κάθε οργάνου. Στη συνέχεια βρίσκουμε τρόπους να κατασκευάσουμε κάποια από αυτά χρησιμοποιώντας ανακυκλώσιμα υλικά. Για παράδειγμα: τα τύμπανα που είναι το μουσικό όργανο για τους κυνηγούς μπορούμε να τα κατασκευάσουμε με ένα ντενεκεδένιο κουτί τοποθετώντας στο πάνω μέρος του ένα μπαλόνι. Το φλάουτο που είναι το μουσικό όργανο για το πουλάκι μπορεί να δημιουργηθεί με ένα κυλινδρικό χαρτόνι κάνοντας τρύπες κτλ.
10η δραστηριότητα: Πλέγμα αριθμών
Θα χρειαστείτε: ρολά από χαρτιά υγείας ή κουζίνας, κοπίδι, μαρκαδόρους, κολλητική ταινία/χαρτοταινία, μία μεγάλη κλωστή ή σπάγκο
Οι γονείς κόβουν με το κοπίδι τα ρολά σε ίσα μέρη και γράφουν με τα παιδιά πάνω σε κάθε κομμένο ρολό έναν αριθμό από το 1-20 (φροντίστε να κόψετε αρκετά ρολά για να μπορέσετε να γράψετε όλους τους αριθμούς). Έπειτα, με χαρτοτανία κολλάμε τα ρολά στο τραπέζι ανακατεμένα και όχι στη σειρά. Τα παιδιά στη συνέχεια καλούνται να περάσουν με διαδοχικό τρόπο ένα σχοινί μέσα από τα ρολά ακολουθώντας τη σωστή σειρά των αριθμών.
Για να δυσκολέψουμε το παιχνίδι μπορούμε να καλέσουμε τα παιδιά να σχηματίσουν ένα πλέγμα ενώνοντας μόνο τους ζυγούς ή μόνο τους μονούς αριθμούς.
11η δραστηριότητα: Αινίγματα
Ψάξτε να βρείτε με τα παιδιά σας αινίγματα που αφορούν την Άνοιξη. Μπορείτε να ακούσετε μερικά στην εκπομπή της Περισπωμένης «Φτιάξτε την άνοιξη!». Καταγράψτε τις απαντήσεις με ένα κινητό και στείλτε τες στο μειλ του σχολείου για να ακουστούν στην επόμενή μας εκπομπή.
Με αφορμή τα αινίγματα, επιπλέον, καλέστε τα παιδιά να ζωγραφίσουν. Με ποιον τρόπο θα μπορούσατε να αποδώσετε αυτά τα αινίγματα και τις απαντήσεις τους μέσα από τη ζωγραφική;
12η δραστηριότητα: Τα αντικείμενα χορεύουν
Πείραμα με το πιστολάκι μαλλιών του σπιτιού μας με την απαραίτητη συνοδεία γονέων. Πάρτε μπαλάκια Πινγκ πονγκ, πούπουλα, χαρτοπετσέτες και άλλα ελαφριά αντικείμενα και τοποθετείστε τα πάνω από το ανοιχτό πιστολάκι. Παρατηρείστε τι συμβαίνει και συζητήστε με τα παιδιά τα αποτελέσματα. Επαναλάβετε πολλές φορές. Κλείστε ξαφνικά το πιστολάκι την ώρα που «χορεύει» ένα αντικείμενο και συζητήστε το αποτέλεσμα.
