Οι εκπαιδευτικοί του Σπιτόδενδρου, Δημολιός Κωστής και Τουφεξίδη Ελίζα μοιράζονται συμβουλές για τα παιδιά που ολοκληρώνουν τη φοίτησή τους στο νηπιαγωγείο και θα βρεθούνε τη νέα σχολική χρονιά στο νέο τους σχολείο: το Δημοτικό.
Κάθε χρόνο στο τέλος της άνοιξης, τα παιδιά που φοιτούν στο νηπιαγωγείο προετοιμάζονται με τις/τους εκπαιδευτικούς για να μεταβούν στην επόμενη βαθμίδα της εκπαίδευσης, το δημοτικό σχολείο. Ένας από τους στόχους που θέτει το νηπιαγωγείο είναι να βοηθήσει ώστε η μετάβαση αυτή στη νέα βαθμίδα της εκπαίδευσης να πραγματοποιηθεί με όσο το δυνατόν ομαλότερο τρόπο, τόσο για τα παιδιά όσο και για τις ίδιες τις οικογένειες. Το νηπιαγωγείο οφείλει να προετοιμάσει τα παιδιά για τη νέα αυτή αλλαγή που συμπεριλαμβάνει τη μετάβαση τόσο σε μια νέα βαθμίδα όσο και σε ένα νέο περιβάλλον, πιθανότατα με νέα παιδιά και φυσικά άλλους εκπαιδευτικούς. Για το λόγο αυτό από τα νηπιαγωγεία, όπως και από το Σπιτόδενδρο, διοργανώνονται συχνά κατά την περίοδο της άνοιξης, επισκέψεις σε δημοτικά σχολεία ώστε τα παιδιά να γνωρίσουν τους χώρους στους οποίους θα βρεθούν τη νέα σχολική χρονιά. Βέβαια, με τα δεδομένα που δημιούργησε η πανδημία του κορωνοϊού η κατάσταση αυτή άλλαξε και η μετάβαση στη νέα βαθμίδα θα πραγματοποιηθεί υπό άλλες συνθήκες.
Τα οφέλη των επισκέψεων στα δημοτικά
Τα οφέλη που αποκόμιζαν τα παιδιά μέσω τέτοιων επισκέψεων ήταν πολλαπλά. Συν-υπήρχαν, αρχικά, έστω και για λίγες ώρες με παιδιά που βρίσκονταν ήδη στο δημοτικό. Το βίωμα αυτό δημιουργούσε την οικεία αίσθηση της τάξης, της ομάδας και της παρέας, κάτι το οποίο έχει καλλιεργηθεί καθ’ όλη τη διάρκεια παραμονής των παιδιών στον παιδικό σταθμό και το νηπιαγωγείο. Οι μαθητές/ριες του δημοτικού δείχνουν πάντα πρόθυμοι να γνωρίσουν στα παιδιά του νηπιαγωγείου το νέο σχολείο και να νιώσουν ασφαλή στο νέο περιβάλλον. Τα παιδιά γνώριζαν, επίσης, από κοντά το περιβάλλον, τους χώρους, τα όμοια αλλά και τα διαφορετικά με το νηπιαγωγείο πράγματα, έπιπλα και αντικείμενα που υπάρχουν στο Δημοτικό. Θα καθόντουσαν στα θρανία, θα γνώρισαν τη δομή της νέας τάξης, τη χρήση του πίνακα, τα βιβλία, τους τρόπους αποθήκευσης των τσαντών και των προσωπικών αντικειμένων των «μεγάλων» μαθητών. Θα βιώναμε, επιπλέον, για λίγες ώρες τη ροή του προγράμματος, τον τρόπο που πραγματοποιείται το μάθημα από τους εκπαιδευτικούς αλλά και τον τρόπο που συμπεριφέρονται στην τάξη οι μαθήτριες/ες. Θα γνώριζαν, επίσης, τα εργαστήρια, την αίθουσα πληροφορικής, το γυμναστήριο και θα μπορούσαν στο διάλειμμα να παίξουν μαζί με τους μεγάλους φίλους και φίλες μας στις αυλές των νέων σχολείων.
Η νέα πραγματικότητα του Κορωνοϊού
Επιστρέφοντας στο παρόν, η επέλαση της πανδημίας του Κορωνοϊού δημιουργεί μία νέα πρωτόγνωρη κατάσταση ως προς τον τρόπο που τα νήπια θα μεταβούν στο δημοτικό σχολείο. Μπροστά σε ένα πιθανό άνοιγμα του νηπιαγωγείου, οι δομές θα έχουν ελάχιστο χρονικό διάστημα ώστε μεταξύ άλλων δραστηριοτήτων και ουσιαστικά της ολοκλήρωσης της σχολικής χρονιάς, να προετοιμάσουν τα παιδιά για τη μετάβαση αυτή στη νέα βαθμίδα. Οι γονείς, κατά την περίοδο της καραντίνας ενδεχομένως να ξεκίνησαν να προετοιμάζονται αλλά σίγουρα θα αναλάβουν να προετοιμάσουν σε ένα πολύ μεγάλο βαθμό τη μετάβαση των νηπίων στο νέο τους σχολείο. Στη συνέχεια παραθέτουμε μία σειρά από συμβουλές που θα βοηθήσουν τις οικογένειες με τις επερχόμενες μεταβολές στη σχολική ζωή των παιδιών που θα βρεθούν από Σεπτέμβρη στην Πρώτη Δημοτικού.
Γονείς, διαχειριστείτε το άγχος σας!
Η μετάβαση στο δημοτικό, καλό είναι να αποφεύγεται να αποτελεί μία αφορμή εκδήλωσης και δημιουργίας επιπλέον άγχους στο παιδί. Ήδη η κατάσταση της πανδημίας και του εγκλεισμού έχει επιφορτίσει τα παιδιά με επιπλέον άγχη και δυσκολίες. Καλό είναι οι γονείς να προσπαθήσουν να λύσουν αλλά και εκλογικεύσουν τις όποιες ανησυχίες μπορεί να τους δημιουργούνται ως προς τη μετάβαση των παιδιών τους στο δημοτικό, συζητώντας αρχικά με τους νηπιαγωγούς τους αλλά και με τους εκπαιδευτικούς του νέου τους σχολείου. Με αυτόν τον τρόπο, όταν θα έρθει η ώρα να συζητήσουν με τα παιδιά για την αναμενόμενη αλλαγή, οι γονείς θα είναι σε θέση να εξηγήσουν νηφάλια, ξεκάθαρα και χωρίς να δημιουργούν αμφιβολίες στα παιδιά τη νέα κατάσταση που θα δημιουργηθεί κατά τη νέα σχολική χρονιά.
Οι εμπειρίες οικείων προσώπων
Αν το παιδί σας έχει απορίες για το δημοτικό, μπορείτε να καλέσετε ένα άλλο παιδί που ήδη φοιτά στις μεγάλες τάξεις για να μιλήσει μαζί σας. Αν υπάρχει, για παράδειγμα, μεγαλύτερο αδερφάκι, κάποιο συγγενικό ή φιλικό πρόσωπο που πηγαίνει ήδη στο δημοτικό σχολείο μπορείτε να το καλέσετε ή να βρεθείτε μαζί του, ώστε να σας περιγράψει την καθημερινότητα στο σχολείο. Ζητήστε να σας δείξει τα βιβλία που έχει στην τάξη, να σας περιγράψει τον τρόπο που πραγματοποιείται το μάθημα, να σας μιλήσει για τα διαφορετικά μαθήματα και να σας παρουσιάσει τα προσωπικά του σχολικά αντικείμενα.
Οι εμπειρίες των ίδιων των γονέων
Οι απορίες των παιδιών μπορούν φυσικά να λυθούν μέσω των εμπειριών και των ιστοριών που έχουν να τους αφηγηθούν οι ίδιοι οι γονείς. Συζητήστε μαζί τους για τις εμπειρίες σας από το δημοτικό, τις εκδρομές που κάνατε, τους εκπαιδευτικούς που συναντήσατε, τα παιχνίδια που παίζατε, τους φίλους που είχατε. Μπορείτε να ταξιδέψετε σε εκείνα τα χρόνια μέσα από τα σχολικά φωτογραφικά άλμπουμ ή παλιές φωτογραφίες της σχολικής σας ζωής.
Δημιουργία μιας συνθήκης ασφάλειας
Κάτι το οποίο μπορούν να αποκομίσουν τα παιδιά μέσα από συζητήσεις και εμπειρίες όπως αυτές που προαναφέραμε, είναι η δημιουργία μιας συνθήκης ασφαλείας για τα παιδιά. Όλοι οι άνθρωποι, όταν βιώνουμε νέες πρωτόγνωρες εμπειρίες, μπορεί ανά στιγμές να αισθανθούμε αβεβαιότητα, ανασφάλεια, αμηχανία και φυσικά άγχος. Η δυσάρεστη αυτή κατάσταση αντιμετωπίζεται πολλές φορές όταν αποσαφηνίσουμε στο μυαλό μας ενδεχόμενες αμφιβολίες, κάτι το οποίο επιτυγχάνεται όταν ένα οικείο πρόσωπο μας μιλήσει για μια παρόμοια δική του εμπειρία η οποία θα μας λύσει τις όποιες αμφιβολίες που ίσως υπάρχουν. Επιχειρήστε, λοιπόν, να δημιουργήσετε μια συνθήκη ασφαλείας για τα παιδιά. Αναφερθείτε με σιγουριά ως προς την καθημερινότητα στο σχολείο, το ότι το πρόγραμμα διακρίνεται από μια σταθερότητα, το ότι οι εκπαιδευτικοί θα είναι εκεί για να βοηθάνε τα παιδιά στα μαθήματα, τις απορίες ή τις καθημερινές περιστάσεις και δυσκολίες που ενδεχομένως να υπάρξουν. Πως το δημοτικό είναι μεν πιο απαιτητικό σε σχέση με το νηπιαγωγείο, αλλά πρώτον τα παιδιά μεγαλώνουν και γίνονται πιο ικανά και ανεξάρτητα και δεύτερον θα γνωρίσουν νέους φίλους, καινούρια βιώματα, με τη δική τους ομορφιά και ιδιαιτερότητα, όπως συνέβη και στο νηπιαγωγείο.
Γνωρίστε τα συναισθήματα των παιδιών σας
Το ζήτημα της μετάβασης στο δημοτικό είναι κάτι που απασχολεί πολλά παιδιά, ειδικά τους τελευταίους μήνες της παραμονής τους στο νηπιαγωγείο. Πολλά παιδιά βιώνουν την κατάσταση αυτή με ένα ιδιαίτερα ενθουσιώδη και θετικό τρόπο, άλλα παιδιά μπορεί να μην εκδηλώσουν κάποιο ιδιαίτερα έντονο συναίσθημα, άλλα μπορεί να δείξουν ανά στιγμές συγκινημένα ή και λυπημένα για την αλλαγή αυτή, ενώ υπάρχουν και τα παιδιά που εκδηλώσουν μερικές φορές άγχη και ανησυχίες. Σε οποιαδήποτε περίπτωση οι γονείς μπορούν να συζητήσουν με τα παιδιά τους για τα συναισθήματα που βιώνουν. Ρωτήστε τα, τι είναι αυτό που νιώθουν; Για ποιο λόγο το αισθάνονται; Τί είναι αυτό που τους δημιουργεί αυτό το συναίσθημα; Είναι, για παράδειγμα, κάποιος ιδιαίτερος λόγος να ανησυχούμε; Είναι κάτι που θα λυθεί με το πέρασμα του χρόνου και ουσιαστικά την προσαρμογή στο δημοτικό; Αν υπάρχουν κάποιες ανησυχίες μπορείτε πάντα να μιλήσετε με σιγουριά και δημιουργώντας μια συνθήκη ασφαλείας σχετικά με το νέο περιβάλλον και να αναφερθείτε, όπως είπαμε και παραπάνω, σε δικές σας εμπειρίες ή εμπειρίες οικείων προσώπων.
Γνωρίστε το νέο σας σχολείο
Με την άρση των μέτρων της καραντίνας δίνεται η ευκαιρία στις οικογένειες να γνωρίσουν από κοντά το νέο περιβάλλον στο οποίο θα βρεθούν τα παιδιά τη νέα σχολική χρονιά. Αρχικά οι γονείς μπορούν να επιχειρήσουν να μιλήσουν τηλεφωνικά με τα δημοτικά σχολεία έτσι ώστε να τους λυθούν τυχόν απορίες που μπορεί να υπάρχουν. Με αυτόν τον τρόπο και οι ίδιοι θα μπορούν να μιλήσουν με μεγαλύτερη σιγουριά στα παιδιά τους για το νέο περιβάλλον, χωρίς να τους δημιουργούν απορίες ή αμφιβολίες. Από την άλλη, κατά τη διάρκεια μιας βόλτας μπορείτε να επιχειρήσετε να περάσετε από το νέο σας σχολείο, γνωρίζοντας το κτίριο, τις αυλές και τις εγκαταστάσεις. Επιπλέον, αν υπάρχει η δυνατότητα ξενάγησης στους χώρους, αυτό θα βοηθούσε φυσικά τα παιδιά στο να εξοικειωθούν πιο άμεσα με το νέο τους σχολείο. Τέλος, αν δεν μπορείτε να βγείτε από το σπίτι, μπορείτε να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα (αν υπάρχει) του σχολείου στο οποίο σχεδιάζεται να γραφτείτε, ώστε μαζί με το παιδί σας να γνωρίσετε και να συζητήσετε για τον νέο περιβάλλον.
Κλείνοντας, μία συμβουλή που απλοποιεί πολλές φορές τα πράγματα και το σκεπτικό των ενηλίκων για τη σχολική ζωή των παιδιών: η υπερανάλυση των καταστάσεων μέσα στο μυαλό μας είναι αυτή που φαινομενικά περιπλέκει τα πράγματα και κάνει τέτοιες αλλαγές να μοιάζουν με Γολγοθά. Η πραγματικότητα πολλές φορές αποδεικνύεται πολύ πιο απλή και οι μεταβάσεις πραγματοποιούνται τις περισσότερες φορές ιδιαίτερα ομαλά. Δείξτε εμπιστοσύνη στους εκπαιδευτικούς που θα συναντήσετε στο δημοτικό και πάνω από όλα δείξτε εμπιστοσύνη στα ίδια σας τα παιδιά. Μεγάλωσαν και απέκτησαν πολλά εφόδια κατά τη φοίτηση τους στο νηπιαγωγείο.
